Και εκεί που τα έχετε βάλει όλα σε τάξη (λέμε τώρα), ανακαλύπτετε ένα κουτί παλιές φωτογραφίες, ξέρετε, από αυτές τις τυπωμένες, σε χαρτί, που πρέπει να τις πιάσεις για να τις δεις, που όσο και να τις χτυπάς με το δάχτυλο δεν κάνουν ζουμ και που φίλτρο δεν μπορείς να τους βάλεις. Ή μπορεί να κληρονομήσατε ένα ή περισσότερα κουτιά φωτογραφίες από κάποιον συγγενή, ή, ξεκαθαρίζοντας κορνίζες, να αποκτήσατε μια στοίβα τυπωμένες φωτογραφίες. Ή, τα άλμπουμ που έχετε συγκεντρώσει ή κληρονομήσει είναι πολλά και δεν τα βλέπετε ποτέ. Όπως και να βρέθηκαν στα χέρια σας οι τυπωμένες φωτογραφίες, είναι ώρα για γενναίο ξεκαθάρισμα!

Σχεδιάζοντας το ξεκαθάρισμα φωτογραφιών

Όπως πάντα, ξεκινήστε το πρότζεκτ με έναν απολαυστικό καφέ (ή τσάι ή χυμό), μισή ώρα ησυχίας, και ένα σημειωματάριο (ή την εφαρμογή σημειώσεων στο κινητό σας). Στη συνέχεια, συγκεντρωθείτε στο θέμα και εντοπίστε ποιο “πρόβλημα” ακριβώς θέλετε να λύσετε ξεκαθαρίζοντας και οργανώνοντας τις φωτογραφίες αυτές: σας ενοχλεί η ύπαρξη της κούτας (ή της στοίβας) γιατί σας πιάνει χρήσιμο χώρο; θέλετε να βλέπετε τις φωτογραφίες αλλά δεν βολεύει η αποθήκευσή τους; σας ζητούν τα παιδιά ή τα εγγόνια σας φωτογραφίες και δεν μπορείτε να τις βρείτε μέσα στο χάος; σημειώστε αναλυτικά και με ακρίβεια ποιο πρόβλημα θέλετε να λύσετε ξεκαθαρίζοντας τις φωτογραφίες αυτές. Επόμενο βήμα: οραματιστείτε το αποτέλεσμα. Σκεφτείτε πως θα θέλετε να είναι η ζωή σας αφού τελειώσετε το ξεκαθάρισμα φωτογραφιών. Φανταστείτε τον χώρο που θα ελευθερώσετε (αν το πρόβλημά σας είναι ο χώρος που πιάνει το κουτί), ή τον εαυτό σας να χαζεύει όμορφα οργανωμένες φωτογραφίες ένα δροσερό απόγευμα του φθινοπώρου. Σημειώστε το αποτέλεσμα με λεπτομέρειες, και δώστε ιδιαίτερη σημασία στα συναισθήματα που νιώθετε όταν οραματίζεστε το αποτέλεσμα: χαρά; ανακούφιση; περηφάνια; σημειώστε και τα συναισθήματά σας αναλυτικά. Τέλος, ξεκαθαρίστε στο μυαλό σας τι περιορισμούς έχετε για το πρότζεκτ αυτό: πρέπει να έχει τελειώσει σε συγκεκριμένο χρόνο ή μέχρι μια συγκεκριμένη ημερομηνία; υπάρχουν ενδιάμεσες ημερομηνίες για τυχόν ενδιάμεσες φάσεις του πρότζεκτ (πχ θα πρέπει η κούτα να έχει αδειάσει σε μια εβδομάδα αλλά έχετε άλλες τρεις εβδομάδες καιρό μέχρι να τελειώσετε την τακτοποίηση); έχετε χρήματα να διαθέσετε, και αν ναι πόσα, για τυχόν αγορά εξοπλισμού σε περίπτωση που το όραμά σας το απαιτεί (πχ κορνίζες, εκτυπώσεις); θα χρειαστείτε την βοήθεια κάποιου (πχ φωτογράφου, μάστορα για να κρεμάσει φωτογραφίες κ.α.), και εάν ναι, γνωρίζετε κάποιον ή θα χρειαστεί να κάνετε έρευνα για το θέμα; Σκεφτείτε τους τυχόν περιορισμούς ρεαλιστικά και αποφασιστικά και σημειώστε τους.

Έχοντας ξεκαθαρίσει μέσα σας αυτές τις τρεις παραμέτρους, είστε σε θέση να προχωρήσετε σε δράση, σε τρία στάδια:

Στάδιο πρώτο: Προετοιμασία για ξεκαθάρισμα

Ξεκινήστε με τρία δοχεία (μικρά καλάθια ή παλιά δοχεία φαγητού) που χωράνε τις (περισσότερες) φωτογραφίες σας οριζόντια ή κάθετα (όχι ξαπλωτά). Μια διάσταση 20Χ30 cm θα βολέψει στις περισσότερες περιπτώσεις.

Στο πρώτο δοχείο θα βάλετε τις φωτογραφίες που θέλετε να κρατήσετε, στο δεύτερο αυτές που θα δώσετε και στο τρίτο όσες θα πετάξετε.

Διπλώστε μερικές σελίδες Α4 ή Α5 στα δύο και γράψτε στην μία πλευρά της κάθε μιας το όνομα μιας από τις κατηγορίες των φωτογραφιών που θα κρατήσετε. Οι κατηγορίες θα εξαρτηθούν σε μεγάλο βαθμό από το στόχο σας – για παράδειγμα, εάν σκοπεύετε να φτιάξετε άλμπουμ για να τα χαζεύετε, μια κατηγοριοποίηση μπορεί να είναι “ταξίδια”, “οικογένεια”, “φίλοι”. Αν πάλι θέλετε να φτιάξετε ένα χρονολόγιο της ζωής σας, μια κατηγοριοποίηση μπορεί να είναι ανά δεκαετίες ή περιόδους – για παράδειγμα “παιδική ηλικία”, “σπουδές”, “ζώντας στην Αθήνα” κλπ. Εάν στόχος σας είναι να επιλέξετε κάποιες για να τις εκθέσετε σε κορνίζες στο σπίτι σας, ενώ τις υπόλοιπες θα τις κρύψετε και πάλι, προσθέστε μια κατηγορία “για κορνιζάρισμα”. Φροντίστε οι κατηγορίες να μην είναι περισσότερες από 4-5, και μην ξοδέψετε ιδιαίτερη σκέψη για να τις σχεδιάσετε: σε αυτή τη πρώτη φάση στόχος είναι το ξεκαθάρισμα, όχι η οργάνωση.

Αντίστοιχα, φτιάξτε μερικές σελίδες κατηγοριών για το καλάθι με τις φωτογραφίες για χάρισμα: εδώ δύο ή τρεις κατηγορίες θα είναι αρκετές, για παράδειγμα “για συγγενείς”, “για φίλους”, “για χάρισμα σε ιστορικό σύλλογο”. Και πάλι, θα οργανώσετε το καλάθι αυτό σε δεύτερο χρόνο.

Στάδιο δεύτερο: το ξεκαθάρισμα

Το πρώτο ξεκαθάρισμα

Αφού διαβάσετε τις σημειώσεις σας για το όραμά σας και το στόχο σας ξανά, πάρτε μερικές φωτογραφίες από το κουτί ή τη στοίβα σας και ξεχωρίστε τις στα τρία καλάθια. Κάντε την διαλογή γρήγορα, δίνοντας σημασία στην πρώτη σας αντίδραση σε κάθε μία από αυτές: είναι μια φωτογραφία που ταιριάζει με το όραμά σας για τις φωτογραφίες αυτές; εάν ναι, βάλτε την στο κουτί με τις φωτογραφίες που θα κρατήσετε, στην κοντινότερη νοηματικά κατηγορία που έχετε ορίσει. Αν όχι, βάλτε την για χάρισμα, ή για πέταμα.

Αν πιάσετε τον εαυτό σας να μην ξέρει τι να κάνει με μια φωτογραφία, αφήστε την στην άκρη – πιθανότατα δεν είναι μια φωτογραφία που θέλετε να κρατήσετε, όμως στόχος σε αυτή τη πρώτη φάση είναι να ξεδιαλέξετε γρήγορα τις φωτογραφίες, οπότε δημιουργήστε μια τέταρτη στοίβα, όχι όμως σε κάποιο κουτί, με τις φωτογραφίες για τις οποίες έχετε αμφιβολίες.

Αν στη διάρκεια του πρώτου αυτού ξεκαθαρίσματος δείτε ότι έχετε πολλές αμφιβολίες, ή ότι περνάτε πολύ χρόνο να χαζεύετε κάθε φωτογραφία που πιάνετε, κάντε ένα ολιγόλεπτο διάλειμμα και διαβάστε τις σημειώσεις σας για το όραμα και το σκοπό σας. Αν και πάλι δυσκολεύεστε να προχωρήσετε τη διαδικασία γρήγορα, κάντε ένα μεγαλύτερο διάλειμμα, ή σταματήστε το ξεκαθάρισμα μέχρι την επόμενη, και ξαναρχίστε με φρέσκο μυαλό και ανανεωμένη αποφασιστικότητα.

Το οριστικό ξεκαθάρισμα

Αφού ολοκληρώσετε το πρώτο ξεκαθάρισμα κάντε ένα μεγάλο διάλειμμα – ή ακόμη καλύτερα, αφήστε να περάσει μία μέρα (όχι όμως παραπάνω!), και ξεκαθαρίστε τις φωτογραφίες για τις οποίες είχατε αμφιβολίες, και πάλι γρήγορα και χωρίς πολλή σκέψη. Τέλος, αφού διαβάσετε και πάλι τις σημειώσεις σας για το στόχο και το όραμά σας, περάστε άλλη μια φορά τις φωτογραφίες που επιλέξατε να κρατήσετε. Σας ικανοποιούν όλες; μήπως κάποια σας προκαλεί άγχος, δυσφορία, αρνητικά συναισθήματα; μήπως σε κάποια δεν σας αρέσει αυτό που βλέπετε ή δεν ταιριάζει με το σκοπό σας; μήπως είναι απλά μια κακή φωτογραφία ή μια φωτογραφία που δεν έχει πια νόημα, όπως πχ μια φωτογραφία ενός λουλουδιού από την εποχή που είχατε σαν χόμπι την βοτανολογία 25 χρόνια πριν και δεν έχετε ασχοληθεί με αυτή εδώ και 24 χρόνια; ξεφορτωθείτε τη χωρίς δεύτερη σκέψη!

Ξεκαθαρίζοντας τα αρνητικά φωτογραφιών

Το εάν θα κρατήσετε τα αρνητικά των φωτογραφιών που έχετε ή όχι, εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το στόχο που θέλετε να πετύχετε με το ξεκαθάρισμα αυτό: αν για παράδειγμα θέλετε να φτιάξετε ένα γενεαλογικό δέντρο ή έναν τοίχο με φωτογραφίες από μέρη που έχετε ταξιδέψει, μπορεί τα αρνητικά από τις φωτογραφίες να σας είναι χρήσιμα για να τυπώσετε ξανά κάποιες από αυτές σε διαστάσεις που θα θελήσετε, ή και για να βελτιώσετε κάποιες από αυτές με την βοήθεια της τεχνολογίας. Ή μπορεί να τυπώσετε μια οικογενειακή φωτογραφία σε πολλά αντίτυπα για να την χαρίσετε σε μέλη της οικογένειάς σας. Καθώς τα αρνητικά πιάνουν λιγότερο χώρο, αποθηκεύονται πιο εύκολα και διατηρούνται καλύτερα απ’ ότι οι τυπωμένες φωτογραφίες, μπορεί να θελήσετε να φυλάξετε τα αρνητικά για να τα δώσετε στις επόμενες γενιές, και να μην κρατήσετε φωτογραφίες, εάν δεν σας ενδιαφέρει να τις βλέπετε ή / και δεν έχετε χώρο να τις αποθηκεύσετε.

Σε κάθε περίπτωση, ξεκαθαρίστε τα αρνητικά αφού τελειώσετε με τις φωτογραφίες και βάλτε τα κι αυτά στα ίδια καλάθια. Εάν είναι δύσκολο να δείτε τι απεικονίζουν, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε ένα φωτεινό παράθυρο, ή την οθόνη του υπολογιστή στην οποία θα ανοίξετε μια λευκή σελίδα, αντί για φωτοτράπεζα.

Εάν αποφασίσετε ότι θα χρειαστείτε ένα μόνο αρνητικό από μια πεντάδα, μην το κόψετε, καθώς αυτό θα δημιουργήσει προβλήματα στην επανατύπωση. Απλά σημειώστε στη θήκη του (ή σε ένα διπλωμένο χαρτί στο οποίο θα το βάλετε μέσα) ποιο αρνητικό σάς ενδιαφέρει (προσοχή μην γράφετε πάνω στο αρνητικό ή σε χαρτί με αρνητικό μέσα).

Στάδιο τρίτο: τακτοποίηση

Πετάξτε αμέσως ό,τι είναι για πέταμα!

Ξεφορτωθείτε άμεσα τις φωτογραφίες που επιλέξατε να πετάξετε. Δυστυχώς οι περισσότερες έντυπες φωτογραφίες δεν ανακυκλώνονται οπότε θα πρέπει να τις πετάξετε στα σκουπίδια. Καλό είναι να σβήσετε τα πρόσωπα των ανθρώπων σε αυτές με έναν μαύρο μαρκαδόρο που δεν ξεβάφει ή να τα ξύσετε με ένα χαρτοκόπτη (όχι όμως με κάποιο εργαλείο που χρησιμοποιείτε για τρόφιμα ή για την προσωπική σας φροντίδα πχ μαχαίρι ή νυχοκόπτη) και στη συνέχεια να τις σκίσετε (ή να χρησιμοποιήσετε έναν καταστροφέα εγγράφων). Εάν επιλέξετε να τις κάψετε, έχετε υπόψη ότι οι παλιές έντυπες φωτογραφίες έχουν τυπωθεί με χημικά που μπορεί να είναι επικίνδυνα, οπότε καλό είναι να τις κάψετε σε ανοιχτό μέρος (τηρώντας πάντα όλες τις συνθήκες ασφαλείας για την φωτιά στην ύπαιθρο) και να αποφύγετε τον καπνό τους.

Ξεφορτωθείτε αμέσως ό,τι είναι για χάρισμα!

Βάλτε τις φωτογραφίες που θέλετε να χαρίσετε σε φακέλους ανάλογα με τον αποδέκτη τους. Σε περίπτωση που δεν πρόκειται να τον συναντήσετε μέσα στις επόμενες δεκαπέντε ημέρες, ταχυδρομήστε τον φάκελο – στόχος είναι να φύγουν οι φωτογραφίες το γρηγορότερο δυνατό από το σπίτι σας.

Κατηγοριοποιήστε τις φωτογραφίες που θα κρατήσετε

Έχοντας πλέον επιλέξει τις φωτογραφίες που θα κρατήσετε, δείτε τις άλλη μια φορά, έχοντας στο μυαλό σας το όραμά σας: είναι αρκετές για το πρότζεκτ που έχετε σχεδιάσει, ή μήπως είναι πάρα πολλές; προσαρμόστε το σχέδιό σας στην πραγματικότητα και επανεξετάσετε τα επόμενα βήματά σας. Θα χρειαστεί μήπως να αγοράσετε άλμπουμ, ή φτάνουν αυτά που έχετε; θα χρειαστεί να εκτυπώσετε μερικές φωτογραφίες από τα αρνητικά που εντοπίσατε ή ίσως θα χρειαστείτε τις υπηρεσίες ενός φωτογραφείου για να διορθώσετε μερικές από τις φωτογραφίες που διαλέξατε να κρατήσετε;

Σημειώστε τα επόμενα βήματά σας και προγραμματίστε τα άμεσα.

Και μετά, οργανώστε και απολαύστε την νέα υπέροχη συλλογή σας από φωτογραφίες!

Μικρές συμβουλές για το ξεκαθάρισμα φωτογραφιών

• Εάν θέλετε να κρατήσετε πολλές φωτογραφίες αλλά δεν έχετε χώρο για την αποθήκευσή τους, ψηφιοποιήστε τις στο σπίτι ή σε ένα φωτογραφείο και στη συνέχεια πετάξτε την έντυπη μορφή τους. Τα αρνητικά φωτογραφιών επίσης μπορούν να ψηφιοποιηθούν, έτσι ώστε να μην χρειάζεται να τα αποθηκεύσετε.
• Ψηφιοποιείστε τις φωτογραφίες που θέλετε να στείλετε σε συγγενείς και ανεβάστε τις σε ένα ονλάιν φάκελο (πχ στο google drive ή στο dropbox), έτσι ώστε να στείλετε σε όλους ένα λινκ για να πάρουν όσες θέλουν. Καλό είναι να δώσετε μια προθεσμία (πχ ένας μήνας) και μετά να διαγράψετε το φάκελο και για λόγους ασφαλείας και για να μην δημιουργείτε ψηφιακά αρχεία που θα χρειαστεί να ξεκαθαρίσετε σε κάποια χρόνια. Εάν θέλετε να ξεφορτωθείτε και τα πρωτότυπα, ενημερώστε τους συγγενείς ότι θα τα στείλετε σε όποιον τα ζητήσει πρώτος.
• Εάν έχετε φωτογραφίες που μπορεί να έχουν ιστορικό ενδιαφέρον (πχ φωτογραφίες 70+ χρόνων που απεικονίζουν αρχιτεκτονικά στοιχεία ή τη ζωή της περιόδου εκείνης), επικοινωνήστε με ιστορικούς συλλόγους και βιβλιοθήκες που μπορεί να ενδιαφέρονται γι αυτές (πχ ΕΛΙΑ, ΚΜΣ ή τοπικές οργανώσεις και ιστορικοί). Υπάρχουν επίσης ιδιώτες συλλέκτες – μπορεί να εντοπίσετε κάποιους από αυτούς σε σελίδες δημοπρασιών (όπως το ebay) και σελίδες ιστορικής ή αρχιτεκτονικής θεματολογίας στο Facebook.

Καλό ξεκαθάρισμα!
Η Ντικλατερού 🙂

main image by CottonBro studio via Pexels