Οι περισσότερες επιχειρήσεις ξεκαθαρίσματος, μικρές ή μεγάλες, ξεκινούν με ενθουσιασμό και φιλόδοξα σχέδια για ένα αποτέλεσμα εφάμιλλο ενός viral post στο Pinterest – δεν καταλήγουν όμως όλες έτσι. Πολλές φορές ο ενθουσιασμός τελειώνει πριν τελειώσουν οι δουλειές του ξεκαθαρίσματος. Ή, η ζωή μπαίνει στη μέση, διακόπτει τη διαδικασία, και αφήνει πίσω της ένα νέο χάος, λίγο καλύτερο απ’ το προηγούμενο (ή και όχι), του οποίου η διαχείριση μετατίθεται σε κάποια μελλοντική, αλλά και απροσδιόριστη, ημερομηνία. Το αποτέλεσμα: απογοήτευση, ματαίωση, απελπισία. Και (συνήθως), μια σειρά από αντικείμενα οργάνωσης σπιτιού που μαζεύουν σκόνη και δημιουργούν περισσότερο άγχος και περισσότερη ακαταστασία.

Ακόμα και εάν οι συνέπειες μιας αποτυχημένης επιχείρησης εκκαθάρισης δεν είναι τόσο δραματικές, καλό είναι να αποφεύγονται: κανείς δεν χρειάζεται περισσότερες απογοητεύσεις στη ζωή του. Για το λόγο αυτό, ξεκινήστε την εκκαθάρισή σας με ένα ρεαλιστικό και συγκεκριμένο σχέδιο.

Η πρώτη αυτή φάση είναι σημαντική – και απολαυστική: θα χρειαστείτε ένα σημειωματάριο, ή την εφαρμογή σημειώσεων στο κινητό σας, το αγαπημένο σας ρόφημα, και μισή ώρα ησυχίας.

Βήμα πρώτο: καθορίστε το πρόβλημα που θέλετε να λύσετε με το ξεκαθάρισμα

Πίσω από κάθε επιθυμία για ξεκαθάρισμα κρύβεται ένα πρόβλημα το οποίο θέλετε να λύσετε – κάποιες φορές πιο βαθιά, κάποιες όχι και τόσο. Είναι σημαντικό να το εντοπίσετε και να το ορίσετε με προσοχή και σαφήνεια, καθώς θα καθορίσει τόσο τη στρατηγική σας, όσο και την ικανοποίηση που θα νιώσετε όταν τελειώσετε.

Συχνά το πρόβλημα αυτό είναι κάτι τόσο απλό όσο η έλλειψη χώρου: είτε μεγάλωσε η οικογένειά σας, είτε μετακομίσατε σε μικρότερο σπίτι, είτε απλά αυξήθηκαν τα πράγματά σας. Όποιος και να είναι ο λόγος, το πρόβλημα είναι ότι απλά, τα πράγματά σας πια δεν χωρούν στο χώρο που έχετε.

Άλλες φορές πάλι το πρόβλημα μπορεί να είναι πιο ειδικό: μπορεί να δυσκολεύεστε να βρείτε τα πράγματα που θέλετε σε καθημερινή βάση, ή να έχετε μια μόνιμη αίσθηση ότι χάνετε πράγματα, ή να ανακαλύπτετε κατά καιρούς πράγματα που έχετε ξεχάσει ότι είχατε, γιατί ήταν καλά κρυμμένα πίσω από άλλα πράγματα, και έτσι τα έχετε διπλά, ή έχουν χαλάσει.

Μερικές φορές το πρόβλημα που γέννησε την ανάγκη για ξεκαθάρισμα μπορεί να έχει βαθύτερα ψυχολογικά αίτια: μετά το άγχος της πανδημίας, η φίλη Ε. αποφάσισε ότι θέλει το σπίτι της να είναι χαλαρωτικό, ζεν και μίνιμαλ. Η Κ., περνώντας μια περίοδο γεμάτη αστάθεια, αναζήτησε την ισορροπία ελέγχοντας το άμεσο περιβάλλον της, δηλαδή το σπίτι της, ξεκινώντας μια διαδικασία εκκαθάρισης και τακτοποίησης που κράτησε μήνες.

Προσπαθήστε να μην κρίνετε τον εαυτό σας καθώς ορίζετε το πρόβλημα που θέλετε να λύσετε: ό,τι και αν σας ενοχλεί, είτε αυτό είναι πρακτικό (όπως η έλλειψη χώρου), είτε βαθιά ψυχαναλυτικό (όπως η ανάγκη για τάξη σε μια καθημερινότητα γεμάτη ανασφάλεια) είτε είναι θέμα προτίμησης (όπως η επιθυμία να ζείτε σε ένα περιβάλλον χωρίς οπτικούς περισπασμούς), είναι ένα θεμιτό πρόβλημα. Επίσης, προσπαθήστε να επικεντρωθείτε στο τι είναι πρόβλημα για εσάς, αφήνοντας τις συγκρίσεις με άλλα σπίτια και άλλους ανθρώπους: δεν χρειάζεται να έχετε ένα μίνιμαλ σπίτι, αν δεν θέλετε ένα μίνιμαλ σπίτι παρότι μπορεί να είναι της μόδας. Δεν είναι υποχρεωτικό να έχετε μόνο τρεις μπλούζες και δύο παντελόνια που δημιουργούν 735 συνδυασμούς για κάθε περίσταση, εάν αγαπάτε την ποικιλία.

Και τέλος, ξεχάστε (για λίγο, μη φοβάστε θα ξαναγυρίσουμε σε αυτές!) τύψεις, ενοχές και υποχρεώσεις προς τρίτους: προς τους φίλους που σας έκαναν δώρο αυτά τα μπιμπελό, προς τους συγγενείς που σας άφησαν κληρονομιά εκείνο το σερβίτσιο, προς τα παιδιά που σας έχουν δώσει να τους φυλάξετε τα παιδικά τους τετράδια: επικεντρωθείτε σε αυτό που σας ενοχλεί εσάς, είτε είναι το σερβίτσιο, είτε οι φωτογραφίες της οικογένειας πέντε γενιές πίσω, είτε τα δεκάδες μπαχαρικά που ποτέ δεν χρησιμοποιείτε, είτε τα τετράδια των παιδιών.

Η διαδικασία αυτή μπορεί να φαίνεται πολύπλοκη και χρονοβόρα – και μερικές φορές μπορεί να είναι όντως έτσι. Πίσω από τα πράγματα που μαζεύουμε, χρησιμοποιούμε και φροντίζουμε κρύβονται πολλές φορές πολλά περισσότερα από αναμνήσεις και χρησιμότητα, κι αυτό μπορεί εύκολα να οδηγήσει σε απραξία λόγω υπερανάλυσης. Για να μην συμβεί κάτι τέτοιο, αφιερώστε λίγο μόνο χρόνο στον ορισμό του προβλήματος, δέκα μόλις λεπτά. Η πίεση χρόνου θα σας οδηγήσει στο να επικεντρωθείτε στην πραγματική ενόχλησή σας. Στόχος σε αυτή τη φάση δεν είναι να μπείτε σε μια βαθύτερη ανάλυση των δομών της οικογένειας και της διαγενεακής καταπίεσης που μεταφέρεται από μητέρα σε κόρη μέσω αντικειμένων του νοικοκυριού – στόχος είναι να ορίσετε τι σας ενοχλεί ή / και σας δυσκολεύει στην καθημερινότητά σας για να σχεδιάσετε μια καλύτερη (ευκολότερη, πιο χαρούμενη, πιο λειτουργική) καθημερινότητα.

Αναγνωρίστε αυτό που σας ενοχλεί. Ορίστε το πρόβλημα που θέλετε να λύσετε με το ξεκαθάρισμα. Σημειώστε το. Και πάρτε την απόφαση να το λύσετε.

Βήμα δεύτερο: περιγράψτε το όραμά σας

Έχοντας ορίσει το πρόβλημα, επικεντρωθείτε τώρα στο αποτέλεσμα που θέλετε να πετύχετε. Η φάση αυτή είναι η πιο διασκεδαστική από τις τρεις: ξεχάστε τύψεις, περιορισμούς και εμπόδια (είπαμε, θα ξαναέρθουμε σε αυτά!) και φαντασιωθείτε ελεύθερα την ζωή μετά το ξεκαθάρισμα. Πώς είναι ο χώρος σας; πώς είναι η καθημερινότητά σας με τη νέα σας ντουλάπα, με το άδειο από περιττά σαλόνι σας, με την κουζίνα σας που καθαρίζεται σε δέκα λεπτά; Φτιάξτε ένα συγκεκριμένο όραμα, περιγράψτε πως θέλετε να χρησιμοποιείτε το χώρο ή τα αντικείμενα μετά το ξεκαθάρισμα με όσο το δυνατόν περισσότερες λεπτομέρειες: σημειώστε αναλυτικά πως κινείστε στο χώρο, πως απολαμβάνετε τα αντικείμενα, πως τα χρησιμοποιείτε.

Και σε αυτό το βήμα δεν υπάρχει σωστό και λάθος. Στόχος είναι να καταγράψετε αυτό με το οποίο εσείς, και μόνο εσείς, θα νιώσετε καλύτερα. Μπορεί το όραμά σας για τις φωτογραφίες πέντε γενεών της οικογένειάς σας που για κάποιο λόγο μαζεύτηκαν στο σπίτι σας σε κούτες και άλμπουμ και σας πιάνουν τρία ντουλάπια να είναι να φύγουν από το σπίτι σας όσο το δυνατόν γρηγορότερα, και να έχετε τρία άδεια ντουλάπια για να τακτοποιήσετε τη συλλογή σας από γραμματόσημα – ή μπορεί να είναι να δημιουργήσετε έναν τόμο με την ιστορία της οικογένειας. Και τα δύο είναι άριστες επιλογές και δεν πέφτει σε κανέναν λόγος για το τι θέλετε να κάνετε με τα ντουλάπια σας, τις φωτογραφίες σας, και τα γραμματόσημά σας. Μπορεί το όραμά σας για την ντουλάπα σας να είναι να ντύνεστε γρήγορα κάθε πρωί χωρίς πολλές σκέψεις και προβληματισμούς, ή μπορεί να είναι απλά να χωράνε όλα σας τα ρούχα στην ντουλάπα, χωρίς κάποια να περιφέρονται σε ενδιάμεσους τόπους όπως η σιδερώστρα, το καλάθι ή μια καρέκλα.

Το όραμά σας και το πρόβλημα που ορίσατε στο προηγούμενο βήμα, συνδέονται στενά. Έτσι, εάν δυσκολεύεστε να ορίσετε το πρόβλημα που θέλετε να λύσετε με το ξεκαθάρισμα, ίσως βοηθήσει να ξεκινήσετε από το όραμα που έχετε για έναν χώρο ή μια κατηγορία αντικειμένων: πως θέλετε να χρησιμοποιείτε τα αντικείμενα αυτά ή το χώρο που σας απασχολεί; τι σας εμποδίζει; αυτό θα είναι το πρόβλημα που θα λύσετε.

Αφού χαθείτε για λίγα λεπτά στο όραμά σας και το σημειώσετε με σαφήνεια, επικεντρωθείτε στα συναισθήματα που νιώθετε. Πως αισθάνεστε όταν (θα) βλέπετε τον ξεκαθαρισμένο πλέον χώρο ή τον χρησιμοποιείτε; Κάθε πετυχημένη επιχείρηση ξεκαθαρίσματος δημιουργεί μια σειρά θετικών συναισθημάτων: ανακούφιση, ξαλάφρωμα, καθαρότερο μυαλό, ανάταση, χαρά. Εσείς τι (θα) νιώθετε όταν τελειώσετε; Περιγράψτε στον εαυτό σας την ζωή σας μετά το ξεκαθάρισμα και αφεθείτε να νιώσετε τα συναισθήματα που σας προκαλεί η εικόνα αυτή. Απολαύστε τα και σημειώστε τα και αυτά, επίσης με λεπτομέρειες.

Βήμα τρίτο: ορίστε τους περιορισμούς σας

Μετά από αυτό το δεύτερο, απολαυστικό, δεκάλεπτο της διαδικασίας, ήρθε η ώρα να επιστρέψετε στην πραγματικότητα, σημειώνοντας τους περιορισμούς που έχετε για την υλοποίηση του οράματός σας.

Οι πιο συχνοί περιορισμοί είναι οι περιορισμοί χρόνου, χώρου και κόστους: για παράδειγμα μπορεί να πρέπει να ξεκαθαρίσετε ένα σπίτι γρήγορα λόγω μετακόμισης, ή να χρειάζεται να χωρέσετε όλα τα ρούχα σας σε μια μόνο ντουλάπα. Μπορεί να μην έχετε το μπάτζετ, ή το χώρο, για μια δεύτερη ντουλάπα ή για να τυπώσετε το βιβλίο με το γενεαλογικό δέντρο της οικογένειας. Παρότι δεν είναι συνήθως ευχάριστο, αποδεχτείτε τους περιορισμούς αυτούς και μην αναλωθείτε σε υποθετικά σενάρια που κατά βάθος ξέρετε ότι δεν θα πραγματοποιηθούν: ένα τζόκερ, μια μετακόμιση σε άλλο σπίτι, βοήθεια από τον σύντροφό σας κτλ. Δείτε την πραγματικότητα με ρεαλισμό: πόσο χρόνο διαθέτετε; πόσο ξεκαθάρισμα τη μέρα αντέχετε; πόσο χώρο έχετε; πόσα χρήματα μπορείτε να διαθέσετε για εξοπλισμό οργάνωσης, ή για την επισκευή πραγμάτων που δεν είναι σε κατάσταση να χρησιμοποιηθούν;

Μια άλλη κατηγορία περιορισμών είναι περισσότερο ψυχολογικής φύσης: μπορεί να νιώθετε τύψεις στο ενδεχόμενο να ξεφορτωθείτε πράγματα που σας έχουν χαρίσει αγαπημένα πρόσωπα, ή που συμβολίζουν αναμνήσεις. Μπορεί να κρατάτε αντικείμενα που δεν θέλετε όμως σας έχουν κληροδοτηθεί από παλαιότερες γενιές και αισθάνεστε υποχρέωση απέναντί τους. Μπορεί να αισθάνεστε φόβο ότι κάτι θα χρειαστείτε στο μέλλον από αυτά που ξεφορτωθήκατε, και δεν θα μπορέσετε να το αντικαταστήσετε.

Τύψεις, ενοχές, υποχρεώσεις, ανασφάλεια: οι περιορισμοί αυτοί είναι συχνά πιο δύσκολα διαχειρίσιμοι, παρότι υπάρχουν τεχνικές για να σας βοηθήσουν, καθώς οι ρίζες τους δεν βρίσκονται σε μια αντικειμενική πραγματικότητα αλλά σε τρόπους σκέψης και πεποιθήσεις που δεν είναι πάντα ξεκάθαρες. Στο βήμα αυτό όμως, στόχος είναι να τους αναγνωρίσουμε ως υπαρκτούς. Σημειώστε λοιπόν με προσοχή και σαφήνεια τους περιορισμούς που έχετε στην υλοποίηση του οράματός σας, ψυχολογικούς ή άλλους.

Έχοντας καθορίσει το πρόβλημα που θέλετε να λύσετε, το όραμά σας για το αποτέλεσμα και τους περιορισμούς που έχετε, έχετε τώρα ό,τι χρειάζεστε για να δημιουργήσετε ένα ρεαλιστικό και αποτελεσματικό σχέδιο ξεκαθαρίσματος. Συγχαρητήρια! Δείτε εδώ τα επόμενα βήματα!

Καλό ξεκαθάρισμα!
η Ντικλατερού 🙂

---

Main image by George Milton via Pexels